Biuletyn nr. 4

Elektromiografia - jak ja to robię

Jerzy B. Gajewski

Elektromiografia (EMG) zwieracza zewnętrznego cewki moczowej jest ruty nowo stosowana do ewaluacji zaburzeń dolnego odcinka moczowego (Z,2). Ja wykonuję to badanie w trakcie uroflowmetrii, cystometrii, testu ciśnienie-przepływ i w badaniach wideo-urodynamicznych. Do typowego badania klinicznego najczęściej używam elektrod skórnych umieszczonych w okolicy odbytu. Tylko w przypadku pęcherza neurogennego i skomplikowanych zaburzeń mikcji stosuję elektrody igłowe (3,4). U pacjentów neurologicznie zdrowych EMG zarejestrowane przez elektrody skórne z okolicy odbytu pokrywa się w 90% z EMG odebranym przez koncentryczne elektrody umieszczone bezpośrednio w zwieraczu. U kobiet można zastosować elektrody dopochwowe, które są często bardziej dokładne niż okołoodbytnicze (5). Można również zastosować elektrody umieszczone na cewniku urodynamicznym.

Okolica okołoodbytnicza musi być dobrze wysuszona i pozbawiona włosów przed przyklejeniem elektrod skórnych. Bardzo ważne jest uziemienie pacjenta i aparatury, bowiem często zakłócenia z sieci elektrycznej powodują, że odczytanie EMG jest niemożliwe.

W czasie fazy wypełniania następuje powolny wzrost aktywności EMG, a w czasie mikcji aktywność ta jest wyciszona (Ryc.1) (6). Używanie tłoczni brzusznej w czasie mikcji może wpływać na odczyt EMG.



Głównym wskazaniem do przeprowadzenia EMG jest zdiagnozowanie dyssynergii wypieracz-zwieracz (7). Aktywność EMG wzrasta w czasie skurczu wypieracza i spada w miarę obniżania się ciśnienia w pęcherzu (Ryc. 2) (8). W czasie mikcji dyssynergia powoduje nieefektywne opróżnianie pęcherza, co może prowadzić do zalegania moczu, odpływów moczowodowych, zakażeń, wodonercza, niewydolności nerek. Jest to więc bardzo ważne badanie, które ma duże znaczenie prognostyczne w pęcherzu neurogennym.



Odczyt EMG jest również pomocny w diagnozie nie-neurogennych neurogennych zaburzeń mikcji (Hinman's syndrome) (Ryc. 3).



EMG może być przedstawione graficznie jako odczyt prawdziwy lub średni. Nie ma to praktycznie żadnego znaczenia klinicznego.