Biuletyn nr. 5

Sprawozdanie z III Międzynarodowego Zjazdu Towarzystwa Zaburzeń Dna Miednicy (3rd International Congress on Pelvic Floor Disorders) - Kair, 14-17.03.2001

Danuta Gidian

Przewodnią ideą Zjazdu była koncepcja stworzenia perineologii, dyscypliny medycznej zajmującej się kompleksowo wszystkimi nieprawidłowościami czynności dna miednicy, łącznie z bólem. Perineologia to połączenie uroginekologii i koloproktologii. Perineolog to jedyna osoba, z wiedzą interdyscyplinarną, która zajmuje się odtworzeniem prawidłowych warunków anatomicznych - zarówno w przypadku obniżenia narządu rodnego, nietrzymania moczu czy też nietrzymania stolca - tak aby korekcja jednej nieprawidłowości nie powodowała powstania innej .

Dr M. Marti z Uniwersytetu w Genewie podkreślał, że chirurgiczna korekcja pojedynczej nieprawidłowości nie daje w dłuższej obserwacji satysfakcjonujących wyników. I tak 20% pacjentek z wypadaniem odbytu i 30% z rektocele miało wcześniej wykonywaną histerektomię, a 10-30% pacjentek po histerektomii będzie miało obniżenie przedniej ściany pochwy.

Prof. C. Constantinou z Uniwersytetu Stanforda zwracał uwagę na konieczność kompleksowej oceny stanu mięśni dna miednicy i ich kurczliwości, unerwienia, oraz stanu powięzi i więzadeł, co jest warunkiem właściwej diagnozy i leczenia. Podkreślał znaczenie badań urodynamicznych w połączeniu z ultrasonografią, rezonansem magnetycznym i oceną rozkładu sił przy dowolnym skurczu mięśni dna miednicy. Zwracał uwagę ria fakt, że leczenie zachowawcze pod postacią ćwiczeń mięśni dna miednicy daje dobre efekty przy ich prawidłowym unerwieniu, natomiast jest bezcelowe u pacjentów z uszkodzonym unerwieniem.

Nowe, perineologiczne podejście do problemu wymaga współpracy chirurgów, urologów, ginekologów, radiologów i fizykoterapeutów. Z badań mających na celu ocenę narządów i dna miednicy podkreślano znaczenie zwłaszcza USG kroczowego, również przezpochwowego i transerektalnego, oraz defekografii lub kolpocystoproktografii.

Po raz pierwszy w historii zjazdów Towarzystwa pojawiła się praca z Polski. Doktor S. Pieczarkowski z Krakowa omówił przewlekłe, czynnościowe zaparcia u dzieci i ich leczenie za pomocą techniki biofeedback.

Prof. A. Bourcier przedstawił metodę leczenia zachowawczego wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet. Na wstępie zaznaczył, że większość kobiet preferuje na początku leczenie zachowawcze, mogące odroczyć leczenie operacyjne na wiele lat. "Złotym celem" technik zachowawczych jest nauczenie pacjentki (co nie jest łatwe) wytwarzania silnego skurczu mięśni dna miednicy przed nagłym wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej. Dotychczas stosowane metody (biofeedback, ćwiczenia własne, elektrostymulacje) są nieskuteczne w przypadku zaburzeń unerwienia w obrębie dna miednicy (co podkreślał również prof. Constantinou). W tych przypadkach stosować można nową technikę elektrostymulacji dwukanałowych elektrodą dopochwową lub doodbytniczą. Jeden z kanałów stymuluje mięśnie na poziomie dźwigacza odbytu a drugi - zwieracz zewnętrzny cewki moczowej.

Prof. A. Bourcier w leczeniu zachowawczym stosuje również pole magnetyczne, które penetruje głęboko w obrębie miednicy małej, stymuluje nerwy i powoduje skurcze mięśniowe. Jako wskazania do tej metody dymienia: brak akceptacji na elektrostymulacje elektrodą dopochwową, szerokie wejście do pochwy i nietrzymanie moczu z jednoczesnym nietrzymaniem stolca.

Większość uczestników okrągłego stołu w sesji na temat zaburzeń dna miednicy zgodziło się, że elektrody igłowe nie mają już zastosowania w praktycznej, codziennej urodynamice, a i.ch znaczenie ogranicza się do badań naukowych.